نامه ی روشنگرانهای
از: فروغ فرخزاد
به: احمدرضا احمدی
کلمات داخل [ ] کروشه از این حقیر است.
خیلی خوشحالم که رفتهای به جایی که نشانی از این زندگی قلابی روشنفکری تهران ندارد. برای تو که هوش و ذوق فراوانی داری و همچنین معصومیت و پاکیزگی فراوان و همچنین ذهنی پاک و تعصب پذیر، یک دوره زندگی مستقل و دور از این جریانهای مصنوعی و کمعمق، بهترین زمینه و پشتوانهی تکامل می تواند باشد.
سعی نکن زیاد شعر بگویی. فریفتهی هیجان و شدت نشو! بگذار همه چیز در ذهنت تهنشین شود، آنقدر ته نشین شود که فکر کنی اصلا اتفاق نیفتاده! سعی کن تا از یکنواختی بیرون بیایی. آدم وقتی خودش را در جریان زندگی بگذارد هر روز استحالهای در او صورت میگیرد و این استحاله است که انسان را لحظه به لحظه و روز به روز میسازد و وسعت میدهد.
وقتی دیدی که دارای یک ایدهی مشخص را تکرار می کنی، اصلا قلم و کاغذ را کنار بگذار. مثل من که لااقل برای یک سال کنار خواهم گذاشت. زندگی می کنم و صبر می کنم تا باز دوباره شروع کنم. اصل ریشه است که نباید گذاشت از میان برود. حالا بگذار دیگران بگویند که دیدید این یکی هم تمام شد. اگر کسی این حرف را زد و تو شنیدی، نمیخواهد جوابش را بدهی. فقط در دلت و به خودت بگو: { من که کارخانه شعر سازی نیستم و دنبال بازار هم نمی گردم }
من گمان می کنم که انسان وقتی واقعا به حد خلاقیت رسید، تنها وظیفه اش این است که این نیرو را دور از هر انتظار و قضاوتی بروز دهد.
{ اوضاع ادبیات همان شکل است که بود. مقدار زیادی وراجی و حرف مزخرف زدن و مقدار کمی کارِ «.....» }
من که دلم به هم می خورد و تا آنجا که بتوانم سعی می کنم، خودم را از شعاع این مقیاسها و هدفهای احمقانه و مبتذل کنار نگه دارم.
من به دنیا فکر می کنم. هر چند امید دنیایی شدن خیلی کم و تقریبا صفر است اما خوبی اش این است که آدم را از محدودیت این محیط دو در چهار و این حوض کرم ها نجات می دهد و دیگر از اینکه در مراکز حقیر هنری این مملکت مورد قضاوت قرار گرفته است و بدبختانه رد شده است وحشتی نخواهد کرد. حتی خنده اش خواهد گرفت.
«خیلی نوشتم»
احمد رضای عزیز!
وزن [شعر] را فراموش نکن! به توان هزار فراموش نکن! حرف مرا گوش بده! به خدا آرزویم این است که استعداد و حساسیت و ذوق تو در مسیری جریان پیدا کند که یک مسیر قابل اطمینان و قرص و محکم باشد. حرفهای تو این ارزش را دارد که به یاد بماند. من معتقدم که تو هنوز فرم خودت را پیدا نکردهای و این راهی که میروی راه درستی نیست. این چیزی که تو انتخاب کردهای اسمش آزادی [ در بیان ] نیست یک نوع سهل بودن و راحتی است. عینا مثل این است که آدمی بیاید تمام قوانین اخلاقی را زیر پا بگذارد و بگوید من از این حرف ها خسته ام و همینطور دیمی زندگی کند. در حالی که ویران کردن اگر حاصلش یک نوع ساختمان تازه نباشد، بالنفسه عمل قابل ستایشی نیست. تا میتوانی نگاه کن و زندگی کن و آهنگ این زندگی را درک کن.
تو اگر به برگهای درخت ها هم نگاه کنی، میبینی که با ریتم مشخصی در باد می لرزند. بال پرنده ها هم همینطور است. وقتی میخواهند بالا بروند، بالها را به هم می زند، تند تند و پشت سر هم. وقتی اوج میگیرند، در یک خط مستقیم میروند. جریان آب هم همینطور است. هیچ وقت به جریان آب نگاه کردهای؟ به چین ها و رگه ها؟ وقتی یک سنگ را در حوض میاندازی، دایره ها را دیده ای که با چه حساب و فرم بصری مشخصی در یکدیگر حل میشوند و گسترش پیدا میکنند؟ هیچوقت حلقههای کندهی درخت را تماشا کردهای که با چه هماهنگی و فرم حساب شدهای کنار هم قرار گرفتهاند؟
اگر این حلقهها میخواستند همینطور بیحساب براه خودشان بروند، آنوقت یک کندهی درخت دیگر یک حجم واحد نمیشد. در تمام اجزاء طبیعت این نظم وجود دارد. این حساب و محدودیت وجود دارد. تو اگر بیشتر دقت کنی، حرف مرا خواهی فهمید. هر چیزی که به وجود میآید و زندگی میکند تابع یک سلسله فرمها و حسابهای مشخصی است و در داخل آنها رشد میکند. شعر هم همینطور است و اگر تو بگویی نه و دیگران [هم] بگویند نه به نظر من اشتباه میکنند. اگر نیرویی را در یک قالب مهار نکنی آن نیرو را به کار نگرفتهای و هدر دادهای! حیف است که حساسیت تو هدر برود و حرفهای قشنگ و جاندار تو فرم هنری را پیدا نکنند.
یک روز خواهی فهمید که من راست میگفتم.
«خیلی نوشتم»
امیدوارم خستهات نکرده باشم.
برای من نامه بنویس. خوشحال میشوم.
مرا خواهر خودت حساب کن! اگر من دیر به دیر مینویسم، در عوض زیاد مینویسیم و در نتیجه جبران میشود.
در آرزوی موفقیت تو
دفترهای زمانه شماره اول بهمن ۴۶
کتاب جادوانه فروغ فرخزاد
چاپ اول سالهای ٤٥، ٤٦، ٤۷
چاپ دوم تیرماه ۱۳٤۷
صفحه ی ۲۷٠
سازمان چاپ و انتشارات مرجان
تهیه و تنظیم از:
امیر اسماعیلی
ابوالقاسم صدارت
www.lalazad.blogfa.com
www.fazlollahnekoolalazad.blogfa.com
Www.f-lalazad.blogfa.com
Www.faznekooazad.blogfa.com
http://nazarhayeadabi.blogfa.com/
★
&
&&&